Bronchitis, mga Antibayotiko (Matanda)
Ang bronchitis ay pagkasira at pamamaga ng mga daanan ng hangin (bronchial tubes) sa iyong mga baga. Ito ay kadalasang sanhi ng impeksiyon. Kasama sa mga sintomas ang tuyo, hacking na ubo na mas malala sa gabi. Ang ubo ay maaaring maglabas ng dilaw-berdeng plema. Maaari ka ring makaramdam ng kakapusan sa paghinga o wheeze. Maaaring kabilang sa iba pang mga sintomas ang pagkapagod, paghihirap at paninikip ng dibdib, pananakit ng katawan, lagnat, at panginginig.
Ang sakit na ito ay maaaring kumalat sa ibang tao sa mga unang araw. Kumakalat ito sa hangin sa pamamagitan ng pag-ubo at pagbahing. Kumakalat din ito sa pamamagitan ng direktang pakikipag-ugnay. Nangangahulugan ito na kapag hinawakan ang taong may sakit at pagkatapos ay hawakan ang iyong sariling mga mata, ilong, o bibig.
Ang bronchitis ay kadalasang sanhi ng isang virus. Ito ay hindi madalas na ginagamot sa antibayotiko na gamot. Ngunit ang malubha o pangmatagalang bronchitis ay maaaring gamutin ng mga antibayotiko. Maaaring magbigay ng iba pang mga gamot upang makatulong na mapawi ang mga sintomas. Ang mga sintomas ay maaaring tumagal ng hanggang 2 linggo. Ang ubo ay maaaring tumagal nang mas matagal. Maaari itong magpahiwatig ng isa pang problema, tulad ng hika o pulmonya.
Sa karamihan ng mga kaso, hindi ka matutulungan ng mga antibayotiko na gumaling mula sa bronchitis. Gumagana ang mga antibayotiko sa pamamagitan ng pagpatay sa bakterya na nagdudulot ng sakit. Ngunit ang bronchitis ay sanhi ng isang virus sa halos lahat ng oras. Ang mga antibayotiko ay hindi nakakatulong sa pagpapagaling ng isang virus.
Pangangalaga sa bahay
Sundin ang mga alituntuning ito kapag inaalagaan ang iyong sarili sa bahay:
-
Kung masama ang iyong mga sintomas, magpahinga sa bahay sa unang 2 hanggang 3 araw. Kapag bumalik ka sa iyong mga pang-araw-araw na gawain, huwag hayaang mapagod ang iyong sarili.
-
Huwag manigarilyo. Lumayo sa secondhand smoke.
-
Maaari kang gumamit ng mga over-the-counter na mga gamot upang makontrol ang lagnat o pananakit. O gumamit ng ibang gamot ayon sa inireseta. Makipag-usap sa iyong tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan bago gamitin ang mga gamot na ito kung mayroon kang malubhang sakit sa atay o bato. O kung mayroon kang ulser sa tiyan o pagdurugo sa iyong tiyan o bituka. Kausapin din ang iyong provider kung umiinom ka ng gamot para maiwasan ang mga namuong dugo. Ang aspirin ay hindi dapat inumin ng sinumang mas bata sa edad na 18 na may virus o lagnat. Maaari itong magdulot ng matinding pinsala sa atay o utak, o kahit kamatayan.
-
Ang iyong katawan ay nangangailangan ng maraming likido ngayon. Uminom ng 6 hanggang 8 baso ng likido bawat araw. Kabilang dito ang tubig, soft drink, sports drink, juice, tsaa, o sabaw. Ang mga sobrang likido ay makakatulong sa pagluwag ng uhog sa iyong ilong at baga.
-
Maaaring mababa ang iyong gana. Ang isang magaan na diyeta ay mainam.
-
Ang mga over-the-counter na gamot sa ubo, sipon, at pananakit ng lalamunan ay hindi magpapaikli sa tagal ng sakit, ngunit maaari itong makatulong sa pagpapagaan ng mga sintomas. Huwag gumamit ng mga decongestant kung mayroon kang mataas na presyon ng dugo.
-
Kung ang isang antibayotiko ay inireseta, inumin ito nang eksakto tulad ng itinuro. Huwag huminto sa pag-inom nito, kahit na bumuti ang pakiramdam mo. Tapusin ang lahat ng antibayotiko na gamot.
Follow-up na pangangalaga
Mag-follow up sa iyong tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan, gaya ng ipinapayo. Kung mayroon kang X-ray o ECG (electrocardiogram), sasabihin sa iyo ang anumang mga bagong resulta ng pagsusuri na maaaring makaapekto sa iyong pangangalaga.
Tanungin ang iyong tagapagkaloob tungkol sa mga bakunang pneumococcal at taunang bakuna laban sa trangkaso. Mayroong dalawang uri ng mga bakunang pneumococcal. Maaaring kailanganin mo ang dalawa. Ikaw ay nasa mas mataas na panganib ng impeksyon sa baga kung ang alinman sa mga ito ay nalalapat sa iyo:
Kailan kukuha ng pangangalagang medikal
Tawagan kaagad ang iyong tagapagbigay ng pangangalagang pangkalusugan kung mayroon ng alinman sa mga ito:
-
Lagnat na 100.4°F (38°C) o mas mataas
-
Pag-ubo ng mas maraming plema
-
Sakit sa mukha o sakit sa tainga
-
Bahagyang panghihina, antok, sakit ng ulo, o paninigas ng leeg
Tumawag sa 911
Tumawag sa 911 kung ang alinman sa mga ito ay nangyari:
-
Umuubo ng dugo
-
Panghihina, antok, sakit ng ulo, o paninigas ng leeg na lumalala
-
Problema sa paghinga, wheezing, o sakit sa paghinga
-
Ang mga labi o balat ay mukhang asul, lila, o kulay abo
-
Pakiramdam ng kapahamakan